Podatek katastralny w Polsce

Podatek od nieruchomości – stan obecny

Nieruchomości, takie jak grunty leśne, grunty rolne oraz grunty (rolne i leśne) związane z działalnością gospodarczą, budynki i budowle mogą być obciążone jednym z trzech podatków:

• podatkiem rolnym,
• podatkiem leśnym
• lub podatkiem od nieruchomości.

Szczegóły w zakresie opodatkowania nieruchomości zawarto w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.

Podstawę naliczania wymiaru podatków: rolnego, leśnego, jak również podatku od nieruchomości stanowią dane zawarte w Państwowej Ewidencji Gruntów (PEG).

Zgodnie z ustawą z dnia 17 maja 1989 r. art. 21, prawo geodezyjne i kartograficzne, dane zawarte w ewidencji gruntów stanowią:

„podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, prowadzenia statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami.”

Podatek od nieruchomości to podatek, którego elementem naliczenia dla gruntów i budynków jest ich powierzchnia wykazana w ewidencji gruntów w m2.

Niezależnie od tego jaka jest wartość nieruchomości i jakie obiekty są posadowione na działce, wszyscy podatnicy podatku od nieruchomości płacą wyłącznie podatek od powierzchni nieruchomości.

Często właściciel domku położonego na wsi płaci podatek od nieruchomości w takiej samej wysokości, jaki podatek płaci właściciel okazałego domu położonego w mieście. Według niektórych podatników taki system opłat jest niesprawiedliwy.

Wprowadzenie podatku katastralnego w Polsce – pierwsze przesłanki

Od pewnego czasu, w mediach publicznych, pojawiają się artykuły o tzw. podatku katastralnym, który wg różnych źródeł miałby zastąpić dotychczasowy podatek od nieruchomości, podatek rolny i podatek leśny.

Do dnia dzisiejszego ukazało się kilka aktów prawnych w zakresie podatku katastralnego. Ostatnie prace nad podatkiem katastralnym prowadzone były w 1997 r. Przepisy z tego roku, a następnie z 2004 r. utraciły swoją moc i już nie obowiązują.

Niezależnie od rodzaju nieruchomości podatek katastralny miałby być naliczany w określonym procencie od wartości nieruchomości.

Nałożenie podatku katastralnego wiąże się z założeniem ewidencji gruntów (katastru), w której oprócz takich danych, jak adres ewidencyjny działki (jej położenie oznaczone kodem), powierzchnia działki, adres właściciela/li oraz numeru księgi wieczystej nieruchomości, miałaby się znaleźć również wartość nieruchomości, nazywana wartością katastralną.

Przeczytaj: Co to jest podatek katastralny?

Ustalanie wartości katastralnej nieruchomości

Zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia z 1997 r. (DZ. U. 1997 nr 115, poz. 741) o gospodarce nieruchomościami, wartość katastralną nieruchomości ustala się na podstawie oszacowania nieruchomości reprezentatywnych dla poszczególnych rodzajów nieruchomości na obszarze danej gminy.

Wartości katastralne wykorzystuje się do ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Wartości katastralne są szacowane w procesie tzw. powszechnej taksacji nieruchomości. Szacowaniem wartości nieruchomości zajmowaliby się rzeczoznawcy majątkowi.

Rzeczoznawcy majątkowi musieliby oszacować nieruchomości reprezentatywne w jednostce ewidencyjnej, sporządzić dla nich mapy i tabele taksacyjne. Następnie, mapy i tabele taksacyjne byłyby wykładane do publicznego wglądu.

Właściciele nieruchomości mogliby wnosić swoje uwagi do szacunku nieruchomości określonego przez rzeczoznawców majątkowych. Po terminie składania uwag i skarg na szacunek rzeczoznawców, Rada Gminy mogłaby podjąć uchwałę o zatwierdzeniu tabel i map taksacyjnych.

Uchwała Rady Gminy nie byłaby jednak podstawą wprowadzenia podatku katastralnego.

Uruchomienie podatku katastralnego wymagałoby specjalnej ustawy, którą mógłby wprowadzić tylko Sejm, po uprzednim przygotowaniu projektu ustawy, np. przez Ministra Finansów.

Wg niektórych naukowców podatek katastralny, o którym wspomina artykuł 162 ustawy z dnia 21 sierpnia z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, nie jest podatkiem doskonałym, posiada szereg wad. Między innymi, wprowadzenie podatku katastralnego wiąże się z koniecznością wydatkowania ogromnych pieniędzy na zbudowanie specjalnego systemu informatycznego o nieruchomościach, jak również zatrudnienie nowych urzędników, którzy będą zajmować się nowym podatkiem.

Zadaniem urzędników będzie przeprowadzenie co jakiś czas masowej wyceny nieruchomości, a także ustalenie współczynników waloryzacji podatku.

Przeczytaj: Wartość katastralna – co to jest i jak się ją ustala?

Podatek katastralny w Unii Europejskiej

Podatek katastralny funkcjonuje niemal w całej Unii Europejskiej.

Jednakże żadna z dyrektyw unijnych nie zobowiązuje do wprowadzenia podatku katastralnego na obszarze każdego państwa Unii Europejskiej. W kwestii tej istnieje dowolność.

W Niemczech, podatek katastralny od nieruchomości, rolny i leśny naliczany jest od ich wartości rynkowej, zredukowanej o specjalny wskaźnik, różny dla każdego regionu kraju. W rezultacie wysokość stawki podatkowej waha się od 1 do ok. 3, 5 % wartości rynkowej nieruchomości.

W Anglii nieruchomości podzielone są na osiem grup w zależności od wartości. Przeciętna stawka podatku od nieruchomości dla nieruchomości znajdującej się w środkowym przedziale wartości wynosi ok. 1%.

Zarówno w Niemczech, jak i w Anglii, w podatku od nieruchomości występują ulgi. Dotyczą one nieruchomości, w których mieszkają osoby niepełnosprawne, studenci lub gdy mieszka w nich jedna osoba.

W krajach bałtyckich wprowadzono podatek katastralny, który zasila budżet lokalnej gminy. I tak, stawka podatku katastralnego w Estonii wynosi od 0,1 proc. do 2,5 proc. szacunkowej wartości gruntu rocznie.

Na Litwie podatek katastralny wynosi 1,5 proc. wartości prywatnych nieruchomości gruntowych oraz od 0,3 proc. do 1 proc. od wartości nieruchomości budowlanych.

Stawki podatku katastralnego ustalają władze lokalne. W krajach tych w podatku od nieruchomości również obowiązuje szereg ulg.

Od 1 stycznia 2012 roku na Litwie wprowadzono podatek od dużych majątków – właściciele domów o wartości powyżej 1 mln litów (ok. 1,25 mln zł) płacą 1 proc. ich wartości rocznie.

Przeczytaj: Podatek katastralny w Europie – gdzie obowiązuje?

Podatek katastralny w Polsce – stan obecny

W Polsce, jak na razie obowiązuje, jak wspomniałam na wstępie niniejszego artykułu, podatek od nieruchomości oparty o powierzchnię nieruchomości.

Jednakże w przygotowanym projekcie „Założenia Krajowej Polityki Miejskiej do roku 2020”, przygotowanym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, znajdujemy zapis o:

„wprowadzeniu podatku od wartości nieruchomości ad valorem („od wartości”) lub podatku zależnego pośrednio od wartości nieruchomości”.

Wprowadzenie podatku katastralnego, nawet jeżeli jego wysokość wyniesie tylko 1% wartości nieruchomości, oznacza obciążenie budżetu przeciętnego obywatela znaczną kwotą, niejednokrotnie trudną do udźwignięcia.

Przykładowo od mieszkania wartego 500 tysięcy złotych, zamiast dotychczasowych 100 złotych podatku (rocznie) od nieruchomości, trzeba będzie płacić 5 tys. złotych podatku katastralnego rocznie, a od domu o wartości 2 milionów złotych – 20 tys. złotych rocznie zamiast 200-300 złotych podatku od nieruchomości.

Pomimo ogromnych potrzeb budżetowych, jak na razie w Polsce nie ma planów wprowadzenia podatku katastralnego.

Wprowadzenie podatku katastralnego od wartości nieruchomości na pewno ucieszyłoby samorządy gminne, jednakże efekt finalny tego przedsięwzięcia, stosunek kosztów do dochodów, zarówno tych ekonomicznych jak i społecznych, mógłby być bardzo niekorzystny.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z 29 czerwca z 2005 r. w sprawie powszechnej taksacji nieruchomości (Dz. U. Nr 131, poz. 1092).
3. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
4. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych.

Przeszukaj bazę 1504 okazji na zakup mieszkania na ListaPrzetargow.pl »

Foto: Fotolia