Co to jest podatek katastralny?

4.5/5 - (14 votes)

Podatek katastralny jest jednym ze sposobów opodatkowania nieruchomości, którego podstawą jest wartość nieruchomości.

Sprawdź ogłoszenia przetargów i licytacji na sprzedaż mieszkań:

System podatkowy w Polsce

W Polsce system podatkowy w zakresie nieruchomości oparty jest na trzech filarach podatkowych, tj. podatku od gruntów rolnych, gruntów leśnych oraz podatku od nieruchomości.

Podstawę naliczenia wszystkich trzech podatków stanowią dane o powierzchni nieruchomości zawarte w katastrze nieruchomości prowadzonym przez Państwową Ewidencję Gruntów. Mówi o tym art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, którego treść brzmi:

„Podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.”

Zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849 ze zm.), podstawą opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest:

w przypadku gruntów – powierzchnia,
w przypadku budynków – powierzchnia,
w przypadku budowli (zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – ich wartość (jedyne odstępstwo).

Stawki podatku od nieruchomości ustalane są przez samorządy, jednakże ich wysokość jest ograniczona, albowiem stawki maksymalne ustala Minister Finansów.

Pojęcie podatku katastralnego w polskim ustawodawstwie

Pojęcie podatku katastralnego pojawiło się w Polsce po raz pierwszy w Ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, w rozdziale 2 Ustawy, pod tytułem „Powszechna taksacja nieruchomości”.

W treści niniejszej ustawy zostało wprowadzone nie tylko pojęcie „podatku katastralnego”, ale również sposób przeprowadzenia niezbędnych czynności zwany taksacją nieruchomości, zmierzający do ustalenia wartości nieruchomości, która z kolei ma być podstawą naliczania podatku katastralnego.

Podatek katastralny, to wobec tego podatek od nieruchomości naliczany od wartości nieruchomości. Miałby zastąpić dotychczasowy podatek od gruntów rolnych, leśnych i od nieruchomości.

Przeczytaj: Podatek katastralny w Polsce

Wartość katastralna nieruchomości

Zgodnie z wytycznymi Ustawy o gospodarce nieruchomościami – rozdział „Powszechna taksacja”, wartość katastralna nieruchomości ustalana byłaby na podstawie oszacowania nieruchomości reprezentatywnych dla poszczególnych rodzajów nieruchomości na obszarze danej gminy.

Wartość nieruchomości reprezentatywnych z kolei określana byłaby z wykorzystaniem cen transakcyjnych nieruchomości na obszarze gminy, a w przypadku braku dostatecznej liczby transakcji, na obszarze gmin sąsiadujących.

Czynności w zakresie szacowania nieruchomości zostałyby przekazane rzeczoznawcą majątkowym.

Ustalona przez rzeczoznawców majątkowych wartość katastralna nieruchomości zostałaby wykorzystana m.in. do ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a także, przy określaniu wartości nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego, albo przy wykonywaniu czynności urzędowych, do których wykonania niezbędne jest określenie wartości nieruchomości.

Przeczytaj: Wartość katastralna – co to jest i jak się ją ustala?

Powszechna taksacja nieruchomości

Zgodnie z Ustawą o gospodarce nieruchomościami, powszechna taksacja nieruchomości byłaby przeprowadzana okresowo. Natomiast w okresach rocznych, pomiędzy taksacjami, ustalona wartość nieruchomości podlegałaby waloryzacji wskaźnikiem cen nieruchomości.

W Polsce, jak na razie, podatek katastralny w formie ujętej w Ustawie o gospodarce nieruchomościami nie obowiązuje, pomimo iż 29 czerwca 2005 r. ukazało się Rozporządzenie w sprawie powszechnej taksacji nieruchomości (obecnie nie obowiązuje), wskazujące na sposób i zasadę przeprowadzenia powszechnej taksacji nieruchomości przez rzeczoznawców majątkowych.

Wymienione Rozporządzenie w sprawie powszechnej taksacji nieruchomości, bardzo precyzyjnie określa cechy i źródła danych o nieruchomościach, jakie byłyby uwzględniane w trakcie szacowania nieruchomości. Źródłem danych o nieruchomościach miałyby być m.in.:

dane o cenach transakcyjnych, czynszach i dochodach z nieruchomości,
kataster,
księgi wieczyste,
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu,
informacje uzyskane od organów publicznych w tym od organów podatkowych,
ustalenia dokonane podczas oględzin w terenie.

Wśród cech nieruchomości wymienia się między innymi:

położenie budynku,
położenie lokalu,
sposób użytkowania,
wyposażenie w instalacje wewnętrzne,
stopień zużycia.

Dane źródłowe o nieruchomościach wraz z ich cechami byłyby podstawą do sporządzenia map i tabel taksacyjnych, które w końcowym efekcie, przy wykorzystaniu współczynników korygujących posłużyłyby do określenia wartości nieruchomości (nie mylić z ceną).

Wartości katastralne nieruchomości w procesie powszechnej taksacji byłyby ustalane dla całych nieruchomości lub ich części, jeżeli te zostałyby wyodrębnione, jako przedmioty opodatkowania w przepisach o podatku od nieruchomości. Wartość katastralną nieruchomości gruntowej stanowiłaby wartość katastralna gruntu oraz wartość katastralna jego części składowych.

Ustalone wartości katastralne nieruchomości, a następnie wpisane do katastru nieruchomości, uzyskałyby z datą ich wpisu moc danych urzędowych.

Przeczytaj: Powszechna taksacja nieruchomości

Wprowadzenie podatku katastralnego w Polsce

Wprowadzenie podatku katastralnego w Polsce wiąże się nie tylko z przygotowaniem i przeprowadzeniem powszechnej taksacji nieruchomości, co oczywiście pociąga za sobą znaczne koszty, ale również prac związanych z uchwaleniem odpowiednich ustaw w zakresie wprowadzenia podatku katastralnego.

Przypuszczać należy, że wprowadzenie podatku katastralnego – od wartości nieruchomości, nawet w znikomym procencie, oznaczałoby płacenie podatku w wysokości nawet kilkakrotnie wyższej niż dotychczasowy.

Na dzień dzisiejszy, wprowadzenie podatku katastralnego w Polsce zostało oddalone w czasie.

Podstawa prawna: