Licytacje komornicze online – jak wziąć udział w e-licytacji nieruchomości?

Od niedawna w licytacjach komorniczych można brać udział przez internet. Nie wszystkie nieruchomości będą jednak wystawiane przez komorników na sprzedaż online.

Przepisy umożliwiające komornikom licytowanie majątku dłużnika w trybie elektronicznym wprowadzono już w 2016 r. Ale narzędzia, dzięki którym teorię można wcielić w życie, pojawiły się dopiero 2 miesiące temu. Na razie mało kto z nich korzysta, prawdopodobnie dlatego, że niewiele osób zdaje sobie sprawę z podobnej możliwości. A warto dowiedzieć się więcej na ten temat, bo licytacje komornicze online to rozwiązanie bardzo wygodne nie tylko w czasach zarazy.

Platformą, dzięki której można zdalnie wziąć udział w licytacji nieruchomości – jak również ruchomości należących do osoby zadłużonej – jest prowadzony przez Krajową Radę Komorniczą serwis elicytacje.komornik.pl (przekierowanie na tę stronę następuje także po wpisaniu w przeglądarkę adresu e-licytacje.komornik.pl). Znajdujące się tam ogłoszenia o licytacjach dostępne są dla wszystkich odwiedzających portal. Do samych licytacji wgląd mają już jednak tylko zalogowani użytkownicy i oczywiście komornik, który prowadzi daną sprawę.

Rejestracja w systemie e-Licytacje

Zalogowany użytkownik może brać udział w dowolnie wielu toczących się jednocześnie aukcjach. Nie wolno mu jednak założyć więcej niż jednego konta. Do stworzenia tego ostatniego niezbędne jest podanie numeru PESEL, który wraz z imieniem i nazwiskiem wnioskującej o rejestrację osoby zostaje automatycznie zweryfikowany w rejestrze PESEL. Jeśli ktoś takowego numeru nie ma, konto w jego imieniu zakłada komornik, potwierdziwszy wcześniej tożsamość potencjalnego licytanta. Login i hasło (które można później zmienić) wysyłane są wówczas na wskazany adres e-mail. Podobnie dzieje się w przypadku, gdy z jakiegoś powodu nie powiedzie się elektroniczna rejestracja posiadacza numeru PESEL.

Przebieg licytacji komorniczej online – krok po kroku

Wszystko to opisane jest w stosownym rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 7 września 2016 r. (Dz.U. 2016, poz. 1431). Reguluje ono również przebieg samej licytacji, która w dużym stopniu przypomina licytacje organizowane w popularnych internetowych serwisach aukcyjnych. Istnieją też jednak istotne różnice. Po pierwsze, o zamiarze zlicytowania składników majątku dłużnika komornik informuje z kilkutygodniowym wyprzedzeniem. W ogłoszeniu o aukcji powinien zostać opisany sposób i termin zapoznania się ze stanem faktycznym i prawnym nieruchomości.

Po drugie, czas trwania licytacji zgodnie z przepisami musi wynosić co najmniej 7 dni, a jej zakończenie – przypadać w godzinach urzędowania sądu rejonowego, przy którym działa dany komornik. Chęć wzięcia w niej udziału należy zaś wcześniej zgłosić. Całą procedurę opisujemy niżej, dzieląc ją na poszczególne etapy.

Krok 1 – zgłoszenie przystąpienia do przetargu

Pierwszym z nich jest zgłoszenie przystąpienia do przetargu dokonywane online, po zalogowaniu się w systemie. Użytkownik oświadcza w tym momencie, iż spełnia warunki uczestnictwa w licytacji, czyli m.in. jest pełnoletni, zdolny do czynności prawnych i niespokrewniony z dłużnikiem czy komornikiem.

Osoby chcące licytować w czyimś imieniu muszą ponadto zaznaczyć ten fakt i załączyć dokument poświadczający nadane im pełnomocnictwo, jeśli został on sporządzony online lub przybiera formę poświadczonego elektronicznie odpisu. W postaci papierowej taki dokument składa się u komornika i to dopiero on potwierdza uprawnienia pełnomocnika na platformie e-Licytacje.

Krok 2 – wpłata rękojmi

Także rękojmię (inaczej: wadium), w wysokości 1/10 kwoty oszacowania nieruchomości, można wpłacić za pośrednictwem systemu internetowego albo na ręce – czy raczej konto – komornika, który to odnotuje online. Musi to nastąpić nie później niż w dniu poprzedzającym przetarg. Użytkownikowi zostaje wówczas nadany unikalny identyfikator licytanta.

Krok 3 – postąpienia, czyli właściwa aukcja

Podczas trwania licytacji jej uczestnicy i prowadzący ją komornik mają dostęp do informacji takich jak:

• aktualna cena przedmiotu aukcji,
• czas pozostały do jej zakończenia,
• unikalny identyfikator licytanta, który złożył najwyższą do tej pory ofertę (dane osobowe osób przystępujących do przetargu są ujawniane tylko komornikowi).

Postąpienia, czyli przebicia obowiązującej ceny, dokonuje się elektronicznie, po zalogowaniu się w systemie oraz utworzeniu i zatwierdzeniu oświadczenia o postąpieniu. Każde postąpienie opatrywane jest numerem porządkowym i automatycznie umieszczane w aktach sprawy.

Krok 4 – zakończenie licytacji

Również automatycznie odbywa się ustalenie zwycięzcy licytacji i udzielenie mu przybicia. Zwycięzcą – jak nietrudno się domyślić – zostaje osoba, która w momencie zakończenia aukcji (wskazanym uprzednio w ogłoszeniu) widnieje jako ta, która zaoferowała najwyższą cenę. Licytanci otrzymują zawiadomienie o przybiciu za pośrednictwem serwisu e-Licytacje.

Krok 5 – zapłata należności

Tą samą drogą można dokonać wpłaty zadeklarowanej kwoty. Alternatywą jest zlecenie przelewu na konto komornika. Termin uiszczenia należności nie został określony w ministerialnym rozporządzeniu, ale zgodnie z regulaminem każdej widniejącej obecnie w serwisie licytacji:

Nabywca jest obowiązany zapłacić cenę nabycia w dniu następnym po doręczeniu zawiadomienia o przybiciu w godzinach urzędowania kancelarii komorniczej lub na rachunek bankowy komornika do godziny 18 dnia następnego. Jeżeli ten dzień przypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, cenę uiszcza się w następnym dniu po dniu albo dniach wolnych od pracy.

Dalej czytamy zaś, że:

Po zapłaceniu przez nabywcę sumy sąd niezwłocznie wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

Jeśli zwycięzca licytacji nie ureguluje należności na czas, wpłacone przez niego wadium przepada, a komornik wyznacza kolejną licytację.

Przeczytaj również: Jak kupić mieszkanie na licytacji komorniczej – poradnik krok po kroku

Problemy techniczne

Choć Krajowa Rada Komornicza w regulaminie prowadzonego przez siebie serwisu zrzeka się odpowiedzialności „za ewentualne utrudnienia uczestnictwa w przetargu wynikające z przyczyn technicznych, jak również za pomyłkowe lub przypadkowe przerwanie, zawieszenie czy też wcześniejsze zakończenie przetargu”, to na szczęście przewidziano przynajmniej możliwość unieważnienia licytacji, gdyby w ciągu 30 minut przed jej zakończeniem doszło do awarii systemu lub gdyby awaria taka nie została w tym czasie usunięta. Jeśli więc w ostatniej półgodzinie przed końcem licytacji pojawią się problemy techniczne po stronie serwisu, licytanci otrzymają elektroniczną wiadomość o tym, że licytacja owa nie doszła do skutku. Komornik zwróci wtedy wpłacone rękojmie i zorganizuje licytację ponownie.

Uwaga: w serwisie znajduje się formularz kontaktowy przeznaczony do zgłaszania błędów w działaniu systemu. We wszystkich innych sprawach związanych z licytacjami należy zgłaszać się jednak do prowadzących je komorników. Warto też wiedzieć, że zgodnie z art. 879(4) §4 kodeksu postępowania cywilnego sądy rejonowe zapewniają dostęp do systemu e-Licytacje każdemu, kto np. stale bądź chwilowo nie ma jak korzystać z internetu.

Ograniczenia licytacji komorniczych online i prognozy na przyszłość

W momencie, gdy powstaje niniejszy artykuł – tj. w pierwszym tygodniu maja 2020 r. – na platformie Krajowej Rady Komorniczej znaleźć można zaledwie 5 licytacji dotyczących nieruchomości. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest co najmniej kilka. Po pierwsze, serwis działa dopiero od niecałych 2 miesięcy. Z tego też względu wie o nim stosunkowo mało osób.

Kolejny powód to konieczność wystąpienia o licytację online przez wierzyciela – komornik niestety nie przeprowadzi jej w ten sposób sam z siebie. I znów: niezbyt wielu wierzycieli zapewne zdaje sobie jeszcze sprawę z tego, że mogą (i muszą) coś zrobić, aby aukcja znalazła się w internecie. Ponieważ jednak intencją rozporządzenia z 2016 r. miała być walka ze spadającym odsetkiem ściągalności długów, istnieją podstawy, by w przyszłości spodziewać się wprowadzenia w przepisach zmian, które umożliwią organizowanie licytacji online z urzędu – zwłaszcza że w związku z pandemią frekwencja na tradycyjnych licytacjach zapewne okaże się istotnie niższa niż wcześniej.

Z czasem być może poszerzy się też zakres nieruchomości sprzedawanych przez internet. Obecnie wolno je bowiem tak licytować tylko w ramach egzekucji w trybie uproszczonym. Oznacza to, że na platformie Krajowej Rady Komorniczej wystawiane są jedynie grunty niezabudowane oraz zabudowane, pod warunkiem że do chwili złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji nie dokonano zawiadomienia o zakończeniu budowy lub nie wystąpiono o udzielenie zezwolenia na użytkowanie.

Nawet jednak jeśli przepisy pozostaną w dotychczasowej formie, ofert już wkrótce powinno zacząć przybywać. I to nie tylko z powodu epidemii, ale przede wszystkim ze względu na ogromną wygodę takiego rozwiązania. Do tej pory na licytacjach komorniczych trzeba się było zjawiać osobiście lub wysyłać na nie pełnomocników, co wymagało dopełnienia stosownych formalności i poniesienia pewnych kosztów – w dodatku bez gwarancji, że uda się kupić nieruchomość. Teraz dostęp do aukcji znacząco się poszerza, a to z kolei oznacza zwiększenie szans wierzycieli na odzyskanie długów.

Przeczytaj również: E-licytacje komornicze nieruchomości – jak do nich przystąpić?

Przeszukaj bazę 1504 okazji na zakup mieszkania na ListaPrzetargow.pl »

Zdjęcie: Pixabay.com