Rejestr Cen Nieruchomości jest najważniejszą w Polsce bazą, która gromadzi informacje na temat rzeczywistych cen transakcyjnych nieruchomości. Dotąd dostęp do rejestru był jednak odpłatny, a przez to także dość sformalizowany. Wkrótce jednak się to zmieni, ponieważ wskutek nowelizacji przepisów opłaty za Rejestr Cen Nieruchomości zostaną zniesione, a zatem korzystanie z bazy stanie się też znacznie łatwiejsze.
Czym jest Rejestr Cen Nieruchomości?
Rejestr Cen Nieruchomości (RCN) jest to publiczna baza danych, która zawiera informacje na temat rzeczywistych cen nieruchomości w Polsce. Rzeczywistych, ponieważ są to ceny transakcyjne nieruchomości, które pochodzą wprost z aktów notarialnych np. dotyczących kupna-sprzedaży mieszkań, domów, czy też działek.
Podstawą funkcjonowania Rejestru Cen Nieruchomości jest ustawa z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zgodnie z jej regulacjami prowadzeniem RCN zajmują się starostwa powiatowe. To właśnie do nich notariusze mają obowiązek przesyłać dane na temat cen nieruchomości z aktów notarialnych, natomiast urzędnicy mają potem 30 dni na ich wpisanie do rejestru.
Jakie dane zawiera Rejestr Cen Nieruchomości?
Baza RCN zawiera dane na temat cen nieruchomości, jakie widnieją w aktach notarialnych. Są to zatem ceny, jakie faktycznie zostały zapłacone np. przy transakcji ich kupna-sprzedaży. Warto tu natomiast zauważyć, że ceny te często okazują się zupełnie inne od cen ofertowych, a więc od tych, jakie widnieją w ogłoszeniach sprzedaży nieruchomości i jakie najczęściej służą do oceny sytuacji na rynku.
W Rejestrze Cen Nieruchomości można pozyskać nie tylko informację na temat ceny transakcyjnej konkretnej nieruchomości, ale też cen kilku nieruchomości np. w określonej okolicy. Co ważne, pozyskane z RCN dane pozwalają się też dowiedzieć m.in.:
- kiedy doszło do zawarcia transakcji u notariusza (dzięki temu wiadomo, kiedy dokładnie została zastosowana dana cena),
- jakiego rodzaju nieruchomości dotyczyła transakcja (np. czy chodzi o lokal mieszkalny, dom jednorodzinny, czy może nieruchomość gruntową),
- gdzie mieści się dana nieruchomość (np. jaki jest jej adres, czy też numer ewidencyjny działki),
- jaka jest powierzchnia nieruchomości,
- jakie przeznaczenie ma nieruchomość i w jaki sposób jest użytkowana.
Powyższe dane pozwalają zatem na dość dokładne poznanie faktycznych cen nieruchomości w Polsce. Są one więc też wyjątkowo cenione nie tylko przez analityków, ale też przez samych uczestników rynku nieruchomości. Warto tutaj dodać, że szczególnie chętnie korzystają z nich rzeczoznawcy majątkowi, którzy posiłkują się nimi przy sporządzaniu profesjonalnych wycen nieruchomości (tzw. operatów szacunkowych).
Kto ma dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości?
Rejestr Cen Nieruchomości jest bazą publiczną, a zatem dostęp do niej ma każdy. Mogą z niej więc korzystać nie tylko rzeczoznawcy majątkowi oraz różne podmioty zajmujące się obrotem nieruchomościami, ale również zwykli obywatele.
Co ważne, dane z rejestru można pozyskać w dowolnym celu, a zatem także wyłącznie po to, by zaspokoić swoją ciekawość. W praktyce poznanie realnych cen nieruchomości okazuje się jednak bardzo cenne, bo pomaga np. wycenić własną nieruchomość, czy też zweryfikować ceny ofertowe nieruchomości wystawionych do sprzedaży.
Jak sprawdzić Rejestr Cen Nieruchomości?
Chcąc uzyskać dostęp do danych z Rejestru Cen Nieruchomości, należy najpierw złożyć wniosek „o udostępnienie materiałów powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego”. Składa się go natomiast najczęściej w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej lub w Referacie Ewidencji Gruntów i Budynków w Wydziale Geodezji Urzędu Miasta. Można to też zrobić na kilka sposobów – osobiście, listownie lub elektronicznie przez ePUAP.
Formularz wniosku o udostępnienie danych z Rejestru Cen Nieruchomości można uzyskać bezpośrednio w danym urzędzie, a także na jego stronie internetowej. Należy w nim podać swoje dane osobowe i kontaktowe, a także wskazać zakres i cel pobieranych materiałów.
Kolejnym krokiem jest uiszczenie opłaty, której wysokość określa dany organ na podstawie wstępnej analizy wniosku i wyceny zamówienia. Dopiero potem można oczekiwać udostępnienia zamówionej informacji. Ma ona postać dokumentu, który można odebrać w formie papierowej lub elektronicznej.
Ile kosztuje dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości?
Aktualnie dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości jest odpłatny. Wysokość opłaty określana jest według tzw. jednostek rozliczeniowych i zależy między innymi od zakresu udostępnionych danych oraz formy wydania dokumentu. Obecnie taka opłata wynosi od około 8-9 zł do nawet kilkudziesięciu złotych.
Koniec opłat za Rejestr Cen Nieruchomości
Dotychczas obowiązujące opłaty za Rejestr Cen Nieruchomości powodowały, że dostęp do niego był bardzo sformalizowany i tym samym utrudniony, zwłaszcza dla obywateli. Problemem były w szczególności skomplikowane formularze wniosków o udostępnienie informacji, zróżnicowane procedury ich składania w poszczególnych starostwach, czy też długi czas oczekiwania na odpowiedź urzędu.
Wkrótce jednak się to zmieni i dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości stanie się znacznie łatwiejszy. Uchwalono bowiem przepisy, które przewidują całkowite zniesienie opłat za udostępnianie zbiorów danych z RCN, co siłą rzeczy ograniczy także związane z tym formalności.
Powyższe zmiany wprowadzi nowelizacja ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, która w dniu 26 września 2025 roku została uchwalona przez Sejm, a 4 listopada 2025 roku podpisał ją Prezydent RP. Przewiduje ona przede wszystkim zmianę art. 40a w ust. 2, poprzez uzupełnienie listy bezpłatnych zbiorów danych właśnie o Rejestr Cen Nieruchomości.
Od kiedy Rejestr Cen Nieruchomości będzie darmowy?
Nowelizacja ustawy z dnia 26 września 2025 r. wprowadzająca zniesienie opłat za Rejestr Cen Nieruchomości przewiduje, że nowe regulacje mają wejść w życie w ciągu 3 miesięcy od dnia ich ogłoszenia. Do ich ogłoszenia już doszło, bo nowelizacja ustawy ukazała się w Dzienniku Ustaw w dniu 12 listopada 2025 roku. To natomiast oznacza, że zniesienie opłat za dostęp do RCN zacznie obowiązywać już od 13 lutego 2026 roku.
Od 13 lutego 2026 roku dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości będzie zatem już powszechnie bezpłatny. Co ważne jednak, zwolnienie z opłat nie będzie dotyczyło wniosków o udostępnienie zbiorów danych z RCN, które zostały złożone i pozostały nierozpatrzone przed dniem wejścia w życie nowych przepisów.
Warto wiedzieć!
Ceny transakcyjne nieruchomości będzie można poznać za darmo nie tylko w bazie RCN. Rząd planuje bowiem stworzyć dodatkowe narzędzie dla obywateli, tzw. Portal DOM. Ma on jednak prezentować wyłącznie ceny transakcyjne nieruchomości mieszkalnych, a jego uruchomienie planowane jest dopiero na koniec 2027 roku.
Jakie korzyści przyniesie zniesienie opłat za Rejestr Cen Nieruchomości?
Zniesienie opłat za dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości przyniesie tak naprawdę wiele korzyści. Najważniejszą z nich jest to, że dostęp do tej bazy stanie się znacznie łatwiejszy, ponieważ likwidacja opłat powinna pociągnąć za sobą także likwidację zbędnych formalności. Być może przyczyni się to również do powstania nowych narzędzi informatycznych, które będzie można wykorzystywać nie tylko do szybkiego pozyskiwania danych z RCN, ale też do analizy i porównywania cen nieruchomości.
Powszechny dostęp do wiedzy na temat realnych cen nieruchomości w Polsce zwiększy wiedzę na temat rynku, a zatem poprawi też jego przejrzystość. Skorzystają na tym natomiast wszyscy jego uczestnicy, ponieważ:
- obywatele – zyskają większe możliwości samodzielnej weryfikacji cen, co ułatwi im podejmowanie świadomych decyzji o zakupie lub sprzedaży nieruchomości;
- deweloperzy i inwestorzy – będą mogli lepiej oceniać sytuację na rynku, co pomoże im nie tylko w planowaniu nowych inwestycji, ale też kształtowaniu polityki cenowej;
- samorządy – zyskają dodatkowe narzędzie do oceny lokalnego rynku mieszkaniowego, co powinno im pomóc w planowaniu jego rozwoju.
Według samych autorów nowych przepisów powszechny dostęp do Rejestru Cen Nieruchomości powinien również ograniczyć możliwości manipulowania cenami, a więc np. ich sztucznego zawyżania lub zaniżania.
Zniesienie opłat za dostęp do RCN ma zatem przynieść podobne korzyści, co obowiązek upubliczniania cen ofertowych przez deweloperów, jaki został wprowadzony ustawą z dnia 21 maja 2025 r. Jawność cen mieszkań będzie bowiem teraz jeszcze większa, co wpłynie nie tylko na konkurencyjność rynku, ale przede wszystkim „wzmocni pozycję obywateli zaspokajających swoje potrzeby mieszkaniowe”.
Przeszukaj bazę 1504 okazji na zakup mieszkania na ListaPrzetargow.pl »
Zdjęcia: Pexels.com