Sprzedaż mieszkania to złożony proces, wymagający znajomości wielu przepisów prawnych i administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, który może budzić wątpliwości, jest obowiązek meldunkowy. Wbrew licznym zapowiedziom ten relikt przeszłości wciąż istnieje i ma się całkiem dobrze. Dlatego w tym artykule wyjaśnimy Ci, czym jest obowiązek meldunkowy, czy nadaje jakieś prawa do nieruchomości i czy można sprzedać mieszkanie, w którym ktoś jest zameldowany.
Na czym polega obowiązek meldunkowy?
Choć w przestrzeni publicznej już wielokrotnie mówiło się o zniesieniu obowiązku meldunkowego, to fakty są takie, że… skończyło się na płomiennych zapowiedziach. Podstawę prawną stanowi tu ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2018 r. poz. 1382 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu wypełniania formularzy stosowanych przy wykonywaniu obowiązku meldunkowego (Dz.U. poz. 2411).
Meldunek polega na określeniu swojego stałego adresu lub czasowego miejsca pobytu. Formalność ta występuje również w przypadku wyjazdu za granicę (jeśli trwa on dłużej niż pół roku) i zgłoszenia powrotu z zagranicy. Dotyczy Polaków i cudzoziemców planujących przebywać na terytorium RP dłużej niż 90 dni. Obejmuje informacje, takie jak miejscowość, ulica, numer domu i – ewentualnie – konkretnego mieszkania.
Po co to komu?
Obowiązek meldunkowy istnieje po to, by gminy miały aktualne dane o rzeczywistych miejscach zamieszkania swoich mieszkańców. Te informacje są kluczowe m.in. przy tworzeniu list wyborczych. Gminy podejmują różne kroki, by zachęcić mieszkańców do zgłaszania meldunku i trudno się temu dziwić – w końcu ich podatki trafiają później do lokalnego budżetu.
Czy meldunek daje prawo do nieruchomości?
Nie – jest to wyłącznie administracyjne zgłoszenie miejsca pobytu. Osoba zameldowana nie staje się więc właścicielem mieszkania ani nie nabywa prawa do jego użytkowania ponad to, co wynika z umowy najmu lub innego rodzaju porozumienia z właścicielem.
Czy można sprzedać mieszkanie, w którym zameldowany jest ktoś inny?
Jak najbardziej. Meldunek nie jest przeszkodą prawną do sprzedaży nieruchomości, jednak może wpłynąć na postrzeganie wartości mieszkania przez potencjalnych nabywców. Kupujący mogą obawiać się komplikacji związanych z wymeldowaniem obecnych mieszkańców, co może wpłynąć na decyzję lub negocjację ceny. Dlatego bardzo ważna jest transparentność ze strony sprzedającego. Powinien on jasno poinformować kupującego o tym, kto jest zameldowany w nieruchomości, przygotować odpowiednie dokumenty potwierdzające, że proces wymeldowania został rozpoczęty lub jest w toku oraz podać przewidywane terminy zakończenia tej procedury.
Skąd mam wiedzieć, czy ktoś jest zameldowany w danym mieszkaniu?
Aby uzyskać informacje o osobach zameldowanych pod danym adresem, nie wystarczy sprawdzić ksiąg wieczystych, które zawierają jedynie dane właścicieli nieruchomości. W tym celu należy złożyć wniosek do odpowiedniego urzędu gminy lub miasta, który prowadzi ewidencję ludności. Możesz wybierać między dwoma rodzajami wniosków:
- o wydanie zaświadczenia z ewidencji ludności, które pokaże tylko liczbę zameldowanych osób,
oraz
- o udostępnienie danych jednostkowych z rejestru mieszkańców i rejestru PESEL, który ujawni konkretne imiona i nazwiska zameldowanych.
Składając taki wniosek, warto pamiętać o konieczności wniesienia odpowiednich opłat oraz dołączenia dokumentów potwierdzających nasz interes prawny.
Czy każdy może uzyskać informacje o zameldowaniu?
Nie. Dane o zameldowaniu mogą być udostępnione tylko określonym osobom i jednostkom. Są to:
- osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne z interesem prawnym, np. przyszły właściciel nieruchomości chcący wiedzieć, kto jest zameldowany w mieszkaniu, które chce zakupić;
- jednostki organizacyjne do celów badawczych, statystycznych lub badania opinii publicznej (wykorzystując uzyskane dane, muszą dopilnować, aby nie dało się ustalić tożsamości osób, których dane dotyczą);
- osoby i jednostki organizacyjne z interesem faktycznym, czyli potrzebą, która nie wynika bezpośrednio z przepisów prawa. Niezbędna jest wówczas zgoda osoby, której dane dotyczą.
W jakich sytuacjach możliwe jest wymeldowanie bez zgody osoby zameldowanej?
Procedura ta może odbyć się na dwa sposoby: z urzędu i na wniosek. W pierwszym przypadku organ gminy podejmie decyzję o wymeldowaniu, gdy stwierdzi, że dana osoba już nie mieszka pod wskazanym adresem. Natomiast w drugim właściciel może samodzielnie złożyć taki wniosek. Musi wówczas przedstawić dowody na to, że ten ktoś nie mieszka pod danym adresem i że dobrowolnie się z tego miejsca wyprowadził (np. zakończoną umowę najmu, wydrukowane screeny wiadomości o odbiorze lokalu/przekazaniu kluczy itp.).
Pamiętaj, że nie można wymeldować osoby, która np. pojechała na wakacje lub w dalszym ciągu dysponuje prawem do najmu lokalu (na podstawie obowiązującej umowy) i faktycznie w nim mieszka. Z kolei w przypadku zameldowania czasowego, meldunek wygasa samoczynnie po upływie określonego terminu.
Jak wygląda procedura wymeldowania?
Cały proces odbywa się w zgodzie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego i rozpoczyna się od złożenia wniosku do urzędu gminy lub miasta. Powinien on zawierać podstawowe dane obu stron, czyli właściciela i osoby zameldowanej, informacje kontaktowe – e-mail lub numer telefonu oraz okoliczności potwierdzające, że dana osoba nie mieszka już pod wskazanym adresem.
Po złożeniu wniosku – zakładając, iż jest on prawidłowo wypełniony – urząd wszczyna postępowanie administracyjne. Na tym etapie urzędnicy dokładnie sprawdzają przedstawione dowody i mogą przeprowadzać dodatkowe wyjaśnienia. Bywa tak, że osoba, którą chce się wymeldować, jest wzywana do urzędu w celu złożenia wyjaśnień na temat swojego faktycznego miejsca zamieszkania. Sąsiedzi również mogą zostać poproszeni o potwierdzenie, czy ktoś już przestał mieszkać w danym lokalu.
Gdy wszystkie dowody zostaną przeanalizowane, urząd podejmuje decyzję. Jeśli strona postępowania jest niezadowolona z przebiegu sprawy, ma prawo skorzystać ze środków odwoławczych.
Przeszukaj bazę 1504 okazji na zakup mieszkania na ListaPrzetargow.pl »
Zdjęcia: Unsplash.com.
