Tuż przed świętami 2024 roku weszło w życie nowe rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, które wprowadziło obowiązek montażu autonomicznych czujek dymu oraz czujek tlenku węgla w budynkach mieszkalnych, handlowych i innych obiektach użytkowych. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa i ograniczenie liczby tragicznych pożarów i zaczadzeń. Poniżej zebraliśmy dla Ciebie wszystkie najważniejsze informacje na ten temat.
Dlaczego rząd zmienił przepisy?
Zacznijmy od tego, iż główną przyczyną wprowadzenia nowego obowiązku jest wysoka liczba pożarów w budynkach mieszkalnych. Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej około 80% ofiar pożarów ginie właśnie w budynkach mieszkalnych, najczęściej z powodu zatrucia dymem, a MSWiA podkreśla, że każdego roku pożary budynków i innych obiektów powodują średnio 455 ofiar śmiertelnych. Wiele z tych tragedii można byłoby uniknąć, gdyby mieszkańcy zostali wcześniej zaalarmowani przez czujniki dymu.
Drugi powód to wciąż częste zatrucia tlenkiem węgla (czadem), określanym mianem „cichego zabójcy”. Jest to bezbarwny i bezwonny gaz, który powstaje przy niepełnym spalaniu paliw (np. w piecach gazowych, kominkach, kotłach na paliwa stałe). W 2024 roku odnotowano ponad 4 tysiące zdarzeń związanych z emisją czadu, w wyniku których poszkodowanych zostało niemal 1,2 tysiąca osób, a życie straciły 43 osoby. Problem ten szczególnie dotyka województwo śląskie, gdzie wystąpiło niemal 40% wszystkich przypadków w kraju. Może to wynikać z dużej liczby budynków ogrzewanych piecami węglowymi i gazowymi, które przy niewłaściwej wentylacji mogą prowadzić właśnie do emisji czadu.
Poza tym, wprowadzone zmiany są również zgodne z europejskimi standardami – w wielu krajach montaż czujek dymu i tlenku węgla jest już od lat obowiązkowy (lub chociaż zalecany). Działania w tym zakresie przynoszą realne efekty i nie trzeba ich szukać daleko – w krajach, takich jak Anglia, Estonia czy Niemcy, edukowanie obywateli oraz powszechne stosowanie czujek w mieszkaniach znacząco zmniejszyły liczbę ofiar śmiertelnych w pożarach (szacunkowo nawet o 15-30%).
Obowiązek montażu czujki czadu i dymu – dla kogo i od kiedy?
1. Nowo budowane budynki mieszkalne – od 23 grudnia 2024 roku
W pierwszej kolejności regulacje obejmują wszystkie budynki mieszkalne, które otrzymają pozwolenie na budowę po 23 grudnia 2024 roku (wtedy minęło 30 dni od ogłoszenia rozporządzenia). W efekcie, deweloperzy i inwestorzy prywatni są zobowiązani do instalacji czujek dymu w każdym lokalu mieszkalnym oraz czujek tlenku węgla w pomieszczeniach, gdzie odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego (są to np. kuchnie z piecykami gazowymi, kotłownie).
2. Budynki handlowe, magazynowe i produkcyjne – od 1 stycznia 2026 roku
Właściciele i zarządcy budynków użyteczności publicznej, a także obiektów o charakterze komercyjnym będą zobowiązani do montażu czujek dymu oraz tlenku węgla w miejscach, gdzie może wystąpić zagrożenie pożarowe lub ryzyko ulatniania się czadu. Dotyczy to m.in.:
- magazynów i hal produkcyjnych, gdzie przechowywane są materiały łatwopalne lub wykorzystywane są procesy przemysłowe mogące prowadzić do pożaru,
- sklepów i centrów handlowych, gdzie duża liczba osób wymaga skutecznych systemów alarmowych na wypadek zagrożenia.
3. Pomieszczenia i jednostki mieszkalne świadczące usługi hotelarskie – od 30 czerwca 2026 roku
Do tego grona zaliczamy budynki, w których przed wejściem w życie rozporządzenia świadczono usługi hotelarskie (np. krótkoterminowy wynajem domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych). Ten sam termin dotyczy lokali użytkowych, w których znajdują się pomieszczenia wykorzystywane do świadczenia usług hotelarskich.
4. Istniejące mieszkania i domy – od 1 stycznia 2030 roku
Za 5 lat obowiązek montażu czujek obejmie wszystkie już użytkowane lokale mieszkalne – zarówno domy jednorodzinne, jak i mieszkania w budynkach wielorodzinnych. Każdy właściciel będzie musiał wyposażyć swoje mieszkanie w co najmniej jedną czujkę dymu oraz – jeśli w domu znajduje się urządzenie spalające paliwo – również czujkę tlenku węgla.
Decyzja o dłuższym terminie wdrożenia dla już istniejących budynków wynika z konieczności dostosowania się mieszkańców do nowych wymagań. Jednak mimo braku obowiązku do 2030 roku, warto rozważyć wcześniejszy montaż czujek, które mogą uratować życie.
Jak zamontować czujkę dymu?
Państwowa Straż Pożarna rekomenduje, że najbardziej efektywnym miejscem na montaż czujki dymu jest środek płaskiego sufitu, ponieważ dym unosi się do góry i tam gromadzi w pierwszej kolejności. W przypadku sufitów pochyłych urządzenie należy zamontować w odległości do 90 cm od najwyższego punktu, ale nie bliżej niż 10 cm od sufitu.
W mieszkaniach i domach czujki dymu powinny znaleźć się przede wszystkim w korytarzu prowadzącym do sypialni, aby alarm był dobrze słyszalny podczas snu. Jeśli budynek ma więcej niż jedną kondygnację, zaleca się montaż czujki na każdym piętrze, szczególnie w pobliżu klatki schodowej, gdzie dym rozprzestrzenia się najszybciej. Pamiętaj, że w większych domach jedna czujka to za mało – warto umieścić kilka urządzeń między pokojami sypialnymi a salonem.
Należy unikać instalowania czujek w pobliżu wentylatorów, krat wentylacyjnych oraz w miejscach o dużych przeciągach. Nie zaleca się także montażu bezpośrednio nad kuchenką, aby uniknąć fałszywych alarmów spowodowanych parą i oparami z gotowania.
Przeczytaj: Wady ukryte w nieruchomości – jak dochodzić swoich praw?
Na co zwrócić uwagę przy wyborze czujnika czadu?
- Zweryfikuj producenta i dane identyfikacyjne produktu.
- Sprawdź, czy czujnik spełnia wymagania określone w normie PN-EN 50291-1:2018 oraz jest oznaczony znakiem budowlanym B. Bądź czujny – tańsze modele mogą nie spełniać przyjętych wytycznych.
- Zwróć uwagę na sposób zasilania. Czujniki mogą być bateryjne, sieciowe lub hybrydowe. Najlepszym rozwiązaniem wydają się te ostatnie, gdyż łączą zasilanie sieciowe z baterią zapasową, zapewniając działanie w przypadku awarii prądu.
- Kolejną ważną kwestią jest sposób alarmowania. Czujnik powinien mieć głośny sygnał dźwiękowy, o natężeniu 85 dB, co pozwala usłyszeć ostrzeżenie nawet przez zamknięte drzwi. Państwowa Inspekcja Handlowa podkreśla również, że czujniki powinny być wyposażone we wskaźniki optyczne, które działają jednocześnie z alarmem dźwiękowym.
- Zobacz, czy dane urządzenie jest wyposażone w sygnalizację uszkodzenia lub zużycia czujnika. Po 5-10 latach sensor traci dokładność i trzeba wymienić sprzęt.
Gdzie zamontować czujnik czadu?
W pobliżu urządzeń grzewczych, które mogą być źródłem emisji czadu, a więc pieców kaflowych, piecyków naftowych czy kotłowni z piecami węglowymi. Aby detektor działał skutecznie, powinien być umieszczony nie dalej niż 6 metrów od potencjalnego źródła zagrożenia.
Nie montuj czujnika za zasłonami, meblami ani innymi przeszkodami, które mogłyby ograniczyć jego działanie. Pamiętaj, że tlenek węgla jest nieco lżejszy od powietrza i stopniowo się unosi, dlatego najlepszym miejscem na instalację czujnika jest wysokość około 150 cm nad podłogą.
Ile kosztują czujki czadu i dymu?
To zależy od kilku składowych: zakresu funkcji, jakości oraz producenta danego urządzenia. Podstawowe modele czujników dymu znajdziesz w cenie od około 30 do 80 zł. Bardziej zaawansowane urządzenia mogą kosztować od 100 do 200 zł. Czujniki czadu są zazwyczaj nieco droższe, a ich ceny zaczynają się od 100 zł i mogą sięgać nawet 250 zł za modele z wyświetlaczem LCD czy dodatkowymi funkcjami. Dostępne są również urządzenia łączące funkcje wykrywania zarówno dymu, jak i tlenku węgla; stawki oscylują wówczas w granicach 250 zł.
Czy coś jeszcze zmieni się w wyniku nowego rozporządzenia MSWiA?
Owszem! Warto wiedzieć, iż określa też ono sposób oznaczania miejsc połączenia ściany oddzielenia przeciwpożarowego ze ścianą zewnętrzną oraz z dachem – w wielkopowierzchniowych budynkach handlowych, produkcyjnych i magazynowych. Od 1 stycznia 2026 roku nowe wymagania obejmą budynki, które uzyskały pozwolenie na użytkowanie przed wejściem w życie rozporządzenia, a także te, których budowa została zgłoszona zgodnie z wcześniejszymi przepisami. Celem tej zmiany jest ułatwienie strażakom szybkiej identyfikacji granic stref pożarowych, co ma kluczowe znaczenie podczas akcji gaśniczych.
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 listopada 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.
Przeszukaj bazę 1504 okazji na zakup mieszkania na ListaPrzetargow.pl »
Zdjęcia: Pixabay.com, Unsplash.com.
